Sille, Konya ili Selçuklu ilçesine 8 km uzaklıkta antik bir Rum beldesi; Bizans dönemine ait kilisesi, Mağaraları, eski hamamı, çömlekçi ustaları, camileri, mum atölyesi, tarihi mezar taşları, sıcak kanlı insanları, neşe dolu çocukları ve diğer birçok zenginliği bünyesinde barındırmaktadır.
2013 yılı 3. Ulusal Sille Çağrılı Fotoğraf Yarışması’nda büyük ödülü alarak Sille’de Yılın Fotoğrafçısı seçildiğim yarışma kapsamında Sille Karatay Camisini de fotoğraflamıştım ve bu fotoğrafın yapısal incelemesini tüme gelim yöntemiyle anlatmaya çalışacağım.
Fotoğrafı çekerken ilk dikkat ettiğim konu ışıktır. Işık tüm kararlarıma yön verir. Işığın şiddeti, yeri, konumu, gücü, sıcaklığı ve diğer etkileriyle değerlendirmeye çalışırım. Işıktan sonra ışığın yansıdığı yüzeyler benim için ikinci konudur. Aslında bu konu ışığın kendisi kadar önemlidir. Çünkü biz ışığı çekmeyiz. Işığın yansıdığı yüzeyleri çekeriz. Bu yüzeyler ışığı yansıtma, yayma, yutma gibi tepkileriyle fotoğrafa yön verirler. Işık ve yüzey konusunun bileşiminden grafik ögeler, çizgiler, geometrik şekiller, ritim gibi kompozisyon öğeleri oluşur. Ve karar verdiğimiz diğer alternatiflerle de kadrajımızı oluştur ve fotoğrafı çekeriz.
Bu bilgiler ışığında bir fotoğraf oluşturmaya çalışalım. Işığımız yok iken ve siyah bir görüntüye sahibiz. Sanal bir ışık ile fotoğrafımızı oluşturmaya çalışalım. Bir yol hayal ediyorum. Fotoğrafta yollarımızı M,S,U,Z gibi eğrilerden tercih edebiliriz. Ben 90 derece yan yatmış bir M şeklinde bir yol düşünüyorum. Şekil 1’de belirtildiği üzere bir yol düşünelim.
(Şekil 1)
Bu yolun ortaya çıkması için zeminin çevresindeki zeminden ışığı daha fazla yayma özelliğine sahip olması ve ışığın da bu doğrultuda olması gerekir. Bu konuya sonradan tekrar değineceğim. Elimizde siyah bir zemin ve beyaz bir yol var. Yoldan araba, insan, evcil hayan gibi öğeler geçebilir. Bence bu öğenin içeriğinden bulunduğu yer daha fazla önemlidir. Şekil 1’de 2 alternatifimiz var. Yoldaki öğeler bize doğru geliyorsa sağ üst köşede, bizden ayrılıyorsa sağ alt köşede olmaları fotoğrafımızı daha güçlü yapacaklardır. Ben ögelerin benden ayrılacak olmalarını düşünüyorum. Tam Şekil 2’deki yerde bir öğeye ihtiyacım var.
(Şekil 2)
İstediğimiz yerde bizden doğru ayrılan iki kişi olduğunu düşünelim ve yerine koyalım. (Şekil 3)
(Şekil 3)
Bu haliyle taslağımızda yan dönmüş M bir yol ve bu yolda bizde ayrılan 2 kişi var. Yalnız Bu haliyle fotoğrafın Dengesi bozuk gibi görünüyor. Sağ tarafta yoğunlaşan öğeler sol tarafta ise bariz bir karanlık var. Sol alt köşeye bir öğe bulabilirsek fotoğrafın dengesini daha iyi bir hale getirebiliriz. Şekil 4’te öğemiz için ihtiyaç duyduğumuz yeri belirttim. Bu; fotoğrafı çekeğimiz yerin özelliğine göre bariz fark edilebilecek bir tarla olabilir, bir ev, su birikintisi, bir mimari eser, yada başka bir öğe olabilir.
(Şekil 4)
İhtiyaç duyduğumuz bu öğenin bu iki kişiyle bağlantılı bir öğe olması beklenebilir. Yani bir tarla ise bu iki kişinin çiftçi, bir ev ise bu evde yaşayan bireyler olduğu gibi. Burada kültürel tarihi bir yapı olması fotoğrafın belgesel niteliğini ve ilgisini arttıracağından ben burada tarihi bir yapı düşünüyorum. Şekil 5’te bu boşluğu dolduruyorum.
(Şekil 5)
Taslağım tamamlandı. 3 adet öğemiz bulunmakta. Bir tanesi yol, bir diğeri yürüyen 2 kişi, ve bir diğeri de mimari bir yapı. Bunların şekil yer ve önemlerini belirtmiştik. Bunu fotoğraf haline getirebilmemiz için doğru bir ışığa ihtiyacımız var. Sabah yada akşam saatleri bunun için ideal olabilecektir. Güneş bu saatlerde yatay konumda olduğundan yumuşak ve sıcak bir etki verecektir. Öğlen saatlerinde dik gelecek ışıklar bize sert gölgeler verebileceğinden hedefimize ulaştırmayabilecektir. Havanın kapalı olması durumunda da yol ile zemini birbirinden ayıracak kontrastı oluşturamayız. Güneşimiz yatay konumda olacak, ne çok sert olacak, ne de çok az olacak. Sabah gün doğumundan önce çıkarak fotoğraf aramaya başladım. Güneş kendini göstermeye başladığında ise Şekil 6’daki zemin rengini görebiliyoruz. Yumuşak bir ışık ile sarı tonlar mevcut. Bunu öğlen saatlerinde yakalamamız mümkün değil.
(Şekil 6)
Sabah saatlerinde gözlemlere devam ederken ilgimi bir bölge çekti. Yalnız bu mesafeye baya bir uzaklıktaydım. Bunun için iyi bir gözlemci olmamız gerektiği gibi, bu mesafeyi fotoğraflayacak teknik ekipmana da ihtiyaç var. Ben elimdeki Canon EOS 70D ve Tamron 70-200 F2.8 ile yeterli ekipmana sahiptim. 35 mm karşılığı 320 mm odak uzaklığına sahiptim. Az öncede bahsettiğim gibi sadece ekipmana sahip olmak ta yetmeyecek, iyi bir gözlemci olmamız gerekiyor. Neyi aradığımızı bilmeliyiz.
(Şekil 7)
Mekanı Şekil 7 üzerinden incelersek; Mekanın mevcut hali “a” harfi ile gösterilen haliyle. Yani yol ve mimari yapımız çok güzel bir ışık altında fotoğrafının çekilmesini bekliyor. Mekanımızda b harfi ile gösterilen şekliyle Camisiz, yada c harfi ile gösterildiği şekliyle yolsuz haliyle bulunmuş olsaydı a şeklindeki grafik ve denge ve etkiyi alamayacaktık. Belki de bu haliyle ilgimi bile çekmeyecekti. Çekseydi bile bu kadar etkili bir fotoğraf elde edemeyecektim. Işığın konumu ve yol çizgileri ile caminin yüzeyleri bulundukları zeminden daha fazla ışık yansıttıkları için fark edilebilir durumdalar. Mevcut kontrast ile belirginlikleri yeterli.
Fotoğrafımı çektim bitti mi? Tabi ki hayır. Bir şeyler eksik. Yol var, cami var ama yaşam yok, aksiyon yok. Aksiyonu yakalamam için beklemeye başladım. İlgi merkezlerini kadrajda uygun yerlerde planladım. 3 öğeli sade bir kadraj düşünerek hareket unsurunu bekledim. Açık konuşmak gerekirse benim bu karede beklediğim bir araçtı. Camiden yukarı doğru giden bir araç beklerken birden yolda yürüyen 2 kişi belirdi. Bence araçtan çok daha iyi bir seçenekti ve beklentimden daha fazlası birden karşımda belirdi. Yaklaşık 10 dakikalık bir bekleyiş ile istediğim yaşam ve aksiyon öğesini fotoğrafıma dahil edebildim. Doğru kadraj ve doğru anda deklanşöre basmam ile fotoğrafım nihai halini almış oldu. (Şekil 8)
(Şekil 8)
Sabah yola çıktığımda Şekil 5’de ifade ettiğim taslağı çekeceğim dememiştim elbette. Işık ve mekan kesişiminde yaptığım gözlemlerde mekanı gördüğüm an Şekil 5’deki taslağı kafamda kurguladım. Yüzlerce metre mesafede duran bu mekan 360 derecelik bir görüş açısında fotoğraf arayışı içinde olmadığınız sürece fark edilmesi kolay değil. Yolun çizgilerini, altında bulunan camiyi fark etmek, kadrajı ayarlamak ve sabırla aksiyon öğesini beklemek.
Şu husus da var; yüksek mevkilerde gezinirken fark ettiğim bu mekanı çekerken kadrajımı ayarlamak için baya bir çaba sarf ettim. İlk gördüğüm nokta ile çekimi yaptığım yer arasında bariz bir mesafe ve kot farkı bulunuyordu. Bunu arazide yapmanız pek de kolay olmuyor. 320mm gibi bir değerle ve yüzlerce metre mesafeden çekilen bu fotoğrafta perspektifte ufak bir düzenleme yapmak için onlarca metre yer değiştirmek gerekiyor.
Son olarak Şekil 9’da tasarımın fotoğrafa dönüşmesini inceleyebilirsiniz.
(Şekil 9)
Exif Bilgileri:
Canon EOS 70D
Tamron 70-200 F2.8
200 mm
F8
1/800
ISO 200
-0,67 EV
15.11.2013 – 07:41